Over hysterie gesproken
Om als professioneel lichaamsgerichte de-armouring therapeut, coach en workshop facilitator op de hoogte te blijven van (nieuwe/veranderende) medische en psychologische aspecten die het menselijk lichaam en geest aangaan, zit ik sinds een jaar weer met mijn neus in de boeken. Dit om bijgeschoold te worden en mijn eigen menselijk brein uit te dagen naar verbreding van kennis maar ook met de wetenschap dat ik hierdoor mijn cliënten nog beter van dienst kan zijn. Nu en in de toekomst.
Hoewel ik psychologie in het verleden veroordeelde als “stoffig, suf en saai”, ben ik er nu achter gekomen dat het toch wel hele interessante materie bevat. Zo stuitte ik op iets waarvan ik waarvan ik geen idee had dat het meer met mijn vak te maken heeft dan ik mezelf ooit in kon beelden. Laat staan dat ik het onderwerp kon linken met het vak psychologie. Het onderwerp waar ik op stuitte was het fenomeen ‘hysterie’ en hoe men die "ziekte" in het verleden behandelde.
Charcot demonstreert een hysterie cases in la Salpêtrière
Hysterie door de geschiedenis heen
Hysterie is een benaming voor een ziekte. Hoewel deze ziekte al van voor onze jaartelling is (geschat rond 1900 voor Chr.), is het ook een ziekte die door de eeuwen heen behoorlijk onderhevig was aan verandering en zeker de laatste eeuw behoorlijk ter discussie lag. Wel kunnen we vaststellen dat de ziekte “hysterie” eigenlijk altijd werd gekoppeld aan de vrouwelijke seksualiteit. Het woord hysterie is afgeleid van het Griekse woord hystera wat baarmoeder betekend.
De hysterische symptomen konden uiteenlopend zijn maar de bekendste waren:
Hevige emoties (woedeaanvallen)
Onverklaarbare pijnen
Gedeeltelijke verlamming
Gevoelloosheid van bepaalde plekken op het lichaam
Vreemde lichaamshouding
Flauwvallen
Depressiviteit
Eigenzinnig van geest
Seksueel provocerend gedrag
Bron: Sarah Mirk
De oudheid
In de oudheid ging men er van uit dat hysterische symptomen het gevolg waren van een rusteloze baarmoeder. De Griekse arts Hyppocrates dacht dat de baarmoeder zich vrij kon verplaatsen door het lichaam. Dat verplaatsen van de baarmoeder door het lichaam zou volgens Hyppocrates, de hysterische symptomen veroorzaakte. Dit zou echter alleen voorkomen als een vrouw zich te lang had onthouden van seksuele activiteiten.
De Romeinen
De Romeinen waren minder goedgelovig als het ging over een ‘verplaatsbare baarmoeder’, maar zij geloofde wel dat het vrouwelijk geslachtsorgaan de boosdoener was van het fenomeen hysterie. Als oplossing voor deze ziekte hadden de Romeinen het huwelijk bedacht.
De middeleeuwen
In de middeleeuwen werd door de komst van de “kerk” het gedachtengoed over hysterie wat aangepast. De symptomen werden niet meer lichamelijk benadert maar meer vanuit het bovennatuurlijke. Wel bleef overeind staan dat alleen vrouwen hyserie konden krijgen. De kerk kende maar één oplossing voor deze ziekte en dat was dat vrouwen door gebed of uitdrijving “gered” moesten worden. Als dat niet hielp dan was de brandstapel nog een effectief middel.
De Renaissance
In de tijd van de Renaissance ging men weer terug denken vanuit het lichamelijk. De kerk had iets minder invloed en dat maakte dat men hysterie weer kon benaderen vanuit een lichamelijk aspect. Het enige verschil met de tijd van de Romeinen was dat men nu niet dacht in te weinig seksuele activiteiten maar juist in TE VEEL seksualiteit.
Rond 1850
In de helft van de 19e eeuw dacht een Franse neuroloog (Jean-Martin Charcot) dat het fenomeen hysterie een neurologisch aandoening was. Richting eind 19e eeuw ging deze theorie al weer over in de theorie dat het een psychische aandoening zou zijn. O.a. Sigmund Freud was hiervan ook overtuigd.